Cześć,
Poznaliśmy już trochę obszar sztucznej inteligencji (AI) oraz uczenia maszynowego (ML). Zrobiliśmy ćwiczenia z rozwiązywania problemów klasyfikacji oraz regresji. Stworzyliśmy sieć neuronową i nauczyliśmy ją rozwiązać wspomniane problemy. Tematyka AI / ML jest bardzo rozległa i widzimy że jest wiele rzeczy, które moglibyśmy zgłębiać. Jak wybrać odpowiednią rzecz do nauki? Moglibyśmy wybrać “na oko” opierając się na intuicji. Postaram się jednak podjąć bardziej świadomą decyzję. Do tego celu wykorzystam “mapy Wardleya”, czyli technikę podejmowania strategicznych decyzji na podstawie mapy AI którą stworzymy.
Mapy Wardleya i proces mapowania to narzędzia pomagające podejmować dobre strategiczne decyzje. Spróbujemy z ich pomocą odpowiedzieć sobie na pytanie o przyszłość sztucznej inteligencji (AI) oraz uczenia maszynowego (ML). Być może uda nam się zdecydować na czym powinniśmy się skupić i czego nauczyć.
Simon Wardley stworzył i ciągle rozwija swoje mapy, aby przede wszystkim rozeznać się w obecnej sytuacji firm, poznać gdzie się znajdują i jakie mają możliwości rozwoju. Dzięki temu jest w stanie podjąć lepsze strategiczne decyzje. Ponieważ bez wiedzy gdzie aktualnie się znajdujemy i jakie mamy możliwości rozwoju, podejmujemy decyzje opierając się na intuicji a ta nie zawsze podpowiada najlepsze rozwiązania.
Cytując za stroną https://learnwardleymapping.com/home-deprecated/introduction/ Wardley mapping to:
“Proces podejmowania strategicznych decyzji (leadership) bazując na długoterminowym celu (purpose), mapie otoczenia i konkurencji w jakich działamy (landscape), zewnętrznych sił działających na dane otoczenie (climate) oraz na zdolnościach swoich ludzi (doctrine).”
Sama mapa Wardleya przedstawia łańcuch wartości (Value Chain) i zależności pomiędzy użytkownikami (Users), potrzebami (Needs) i zdolnościami (Capabilities) połączonymi swoimi zależnościami oraz ułożonymi w jednej z 4 etapów ewolucji na osi poziomej (Genesis, Custom, Product oraz Commodity). Na osi pionowej widzimy łańcuch wartości czyli co z punktu widzenia klienta jest najważniejsze.
I od razu przykład. Wyobraźmy sobie, że mamy kawiarenkę gdzie sprzedajemy herbatę. Biznes dobrze idzie i zastanawiamy się jak go rozwijać. Aby podjąć decyzję zróbmy mapę Wardleya.
Na samej górze mapy umieszczamy naszych klientów, miłośników herbat tworzonych tradycyjnymi metodami. Musimy odpowiedzieć sobie na pytanie jaką potrzebę mają nasi klienci (Need). Chcą się napić herbaty przygotowanej w naszym antycznym czajniku opalanym żywym ogniem.
Następnie wypisujemy co jest nam potrzebne żeby zaspokoić taką potrzebę (czyli nasze zasoby: Capabilities). Mamy filiżankę, herbatę, gorącą wodę. One też są połączone pomiędzy sobą, też mają swoje potrzeby. Antyczny czajnik potrzebuje paleniska na ogień.
Ważnym elementem map Wardleya jest pozioma oś ewolucji (Evolution). Przedstawia etapy rozwoju technologicznego. Każdy z etapów rozwoju technologicznego danego produktu charakteryzuje się innymi cechami.
Etap Genesis – produkt jeszcze tak naprawdę nie istnieje, jest tylko pewien pomysł w głowach wynalazców i naukowców. Prąd elektryczny w starożytności był właśnie na tym etapie.
Etap Custom – czyli wynalazca przechodzi do zbudowania urządzenia, które da mu prąd. Pewnie kilka prototypów nie wyjdzie, kilka ulegnie zniszczeniu. Ogólnie na tym etapie prąd elektryczny dostępny jest tylko dla nielicznych majsterkowiczów, którzy potrafią zbudować generator.
Etap Product – potrafimy już budować maszyny w sposób masowy i sprzedawać je innym. Osoby które nie potrafią majsterkować mogą iść do sklepu i kupić sobie gotowy produkt. Na tym etapie prąd jest już szeroko dostępny.
Etap Commodity – na tym etapie prąd elektryczny jest obecnie. Jest on powszechnie dostępny praktycznie wszędzie. Nie myślimy o nim i bardzo się dziwimy jeżeli nie mamy prądu. Dziś wystarczy włożyć wtyczkę do gniazdka w ścianie i mamy prąd.
Musimy teraz przyporządkować wypisane na mapie elementy do odpowiedniego etapu ewolucji. Na przykład, filiżanka i woda są powszechnie dostępne. Ale nasz antyczny czajnik jest bardzo wyjątkowy, sami go zdobyliśmy i wyremontowaliśmy. Potrzebuje też paleniska na ogień które specjalnie mu zbudowaliśmy.
Po stworzeniu mapy, która pokazuje naszą obecną sytuację (Landscape), przechodzimy do zastanawiania się jakie zewnętrzne czynniki działają w naszym otoczeniu (Climate). Jednym z takich czynników jest to, że każdy produkt prędzej czy później przejdzie do etapu Commodity. Czyli nowsze wersje staną się bardziej innowacyjne, powszechne a przez to tańsze.
W naszym przykładzie możemy zastanowić się dlaczego używamy drogiego antycznego czajnika? Jeżeli się zepsuje, trudno będzie go naprawić. Dużo taniej by było skorzystać z dostępnych produktów i kupić tani czajnik!
Jednak nasza kawiarenka jest znana z tego, że parzymy herbatę w antycznym czajniku opalanym ogniem (Doctrine). Nasi klienci właśnie dlatego u nas kupują i moglibyśmy ich stracić.
Możemy teraz podjąć bardziej świadomą decyzję jak rozwinąć nasz biznes. Patrząc na taką mapę od razu widzimy z jakich elementów się składa, co od czego zależy. Jakie mamy największe koszty i dlaczego. Wiemy, że rzeczy będą ewoluować w prawą stronę i nasza konkurencja może skorzystać z bardziej opłacalnych rozwiązań. Z drugiej strony przewagą naszego biznesu jest ten antyczny czajnik opalany ogniem.
Mapa pokazuje też, że większą wartością dla klientów (bardziej na górze, bardziej widoczne dla klientów) jest sam antyczny czajnik niż to, że jest opalany ogniem. Moglibyśmy wprowadzić nowy tańszy produkt, dać klientom wybór i obserwować czy z czasem możemy całkowicie zrezygnować z drogiego paleniska. Na czerwono zaznaczona jest przykładowa ewolucja paleniska. Zastępujemy drogie ręcznie robione i opalane ogniem palenisko tańszą płytą grzewczą którą można kupić w sklepie.
Z czasem nasz biznes się zmieni, nasza konkurencja też się rozwija, zmienia się otoczenie i sami klienci. Dlatego mapy również będą się zmieniać. Mając starą wersję widzimy, czy nasza decyzja przyniosła spodziewany efekt. Jeśli nie, to możemy zmienić mapę, dostosować ją do aktualnej sytuacji. Jest to ciągły proces. Ale dzięki graficznemu pokazaniu wszystkich zależności nasze decyzje będą bardziej trafione.
Niedługo spróbujemy na takiej mapie przedstawić aktualną sytuację jeśli chodzi o AI. Być może nie uda nam się to za pierwszym razem. Będziemy potrzebowali wsparcia innych osób i dyskusji. Zauważ też, że jeżeli się pomylimy i źle umieścimy dany element na mapie, inna osoba z większą wiedzą od razu zauważy nasz błąd i będziemy mogli podyskutować i poszerzymy naszą wiedzę. Także sam proces tworzenia mapy Wardleya sprawi, że wiele się nauczymy.
Na koniec kilka linków.
Prezentacja Tomasza Onyszko o chmurze publicznej gdzie wykorzystuje i omawia po polsku mapy Wardleya: https://www.youtube.com/watch?v=5rCGf3yt06c (“Tomasz Onyszko – Navigating between servers: why servereless is not lambda or functions” – 43m)
Prezentacja samego Simona Wardleya gdzie opowiada po angielsku o swoich mapach: https://www.youtube.com/watch?v=2IW9L1uNMCs (“GOTO 2018 • Crossing the River by Feeling the Stones • Simon Wardley” – 44m)
Strona z materiałami do nauki mapowania: https://learnwardleymapping.com/
Strona z artykułami Simona Wardleya o mapach: https://medium.com/wardleymaps
Strona do mapowania, zamienia tekst na mapę: https://onlinewardleymaps.com/
Paweł
Wpis pochodzi z newslettera. Jeżeli chcesz dostawać podobne informacje na swojego mejla uzupełnij poniższy formularz. W każdej chwili możesz się wypisać.
